Artikelen, Gesprekstechniek

Hoe word ik als leidinggevende een rat in het beoordelingsgesprek?

In gesprekken en bijeenkomsten met medewerkers heb ik veel geleerd over hoe je als leidinggevende een rat kunt worden in de beoordelingscyclus. Met dank aan die medewerkers die hun ervaringen hebben willen delen.  Leidinggevenden die geen rat willen zijn kunnen de tips omdraaien.

1.      Kondig het gesprek niet aan, maar overval de medewerker.

De medewerker is door dit onverwachte gesprek al uit het lood geslagen, en u hebt vrij spel .

2.      Zeg het gesprek een aantal keren af.

U hebt het immers te druk met meer belangrijke zaken. Na de derde keer gelooft de medewerker er ook niet meer in en u hebt vrij spel. Een variant hiervan is om helemaal niet op te komen dagen: “Sorry, er kwam wat tussen”.

 

 

3.      Als uw medewerker het niet eens is met uw feedback.

Ga er niet inhoudelijk op in, want dat verzwakt uw positie. Verleg het gesprek naar het gebrek aan zelfinzicht en reflecterend vermogen van de medewerker. Benoem dat als zo mogelijk nòg ernstiger dan de feedback die u net gegeven hebt.

4.      Bagatelliseer hetgene dat de medewerker goed heeft gedaan

Handige one-liners daarbij zijn:

  • Er zijn geen klachten over
  • Het kon minder
  • Goede wijn behoeft geen krans
  • De doelstellingen waren ook weinig ambitieus
  • Dat is gewoon je werk

5.      Bied geen helpende hand.

Als de medewerker erkent dat hij het op een bepaald gebied  minder goed doet vraag niet naar oorzaken, maar laat de medewerker direct oplossingen verzinnen. Dat kunnen ze vaak niet en omdat de medewerker niet met oplossingen komt, betwijfel de geschiktheid van deze medewerker voor de functie.

6.      Negeer de medewerker die voor zichzelf opkomt

 

Mijd oogcontact. Dat zou alleen stimuleren. Kijk in uw documenten en schud zo nu en dan nee, dat werkt remmend. Vat na het betoog selectief samen en neutraliseer de inhoud. Een paar voorbeelden:

 

Je informeert me nooit – Gelet op je onzelfstandigheid heb je meer informatie nodig

Ik moet – Je zou het leuk vinden als

Ik werk heel hard – Je doet je best, maar meer kun je ook niet doen

7.      Medewerker vraagt om een opleiding

Zeg dat de medewerker eerst beter moet functioneren. Als hij beter functioneert dan heeft hij die opleiding niet meer nodig.

Of kies één van de volgende vragen:

  • Wat heeft de afdeling daaraan?
  • Ben je bereid die zelf te betalen? Nee, dan is het mij niet duidelijk wat de toegevoegde waarde is.
  • Er is nauwelijks budget.
  • Die opleiding  is toch wel in eigen tijd?

8.       Maak afspraken beslist niet SMART

Door het ontbreken van SMART afspraken kunt u nog iedere kant op. U kunt de lat steeds weer hoger leggen.

  • Ik neem het mee
  • Ik zal er naar kijken
  • Ik maak er een notitie van
  • Ik zal het bespreken
  • Ik ga kijken wat ik voor je kan doen

9.      Medewerker vraagt om salarisverhoging of promotie

Nu hangt het er even vanaf in welk type organisatie u werkt:

  1. Als uw eigen salaris afhankelijk is van hoeveel goed betaalde medewerkers u aanstuurt dan doet u uw best voor deze salarisverhoging of promotie en werkt u samen met de medewerker aan argumentatie.
  2. Als uw eigen positie onafhankelijk daarvan is wijst u het af. Uw argumentatie maakt niet zoveel uit: Nog niet aan de beurt, u verwacht nog meer resultaat van de medewerker, bovengeschikten wijzen het af etc.

10.  Wacht maanden met het maken van het verslag.

Uw medewerker krijgt terecht de indruk dat het gesprek niet zo belangrijk was en u weet beiden niet meer wat er gezegd was. Het geeft u de gelegenheid om op basis van het voortschrijdend inzicht uw tekst te kiezen.

Tot slot: bovenstaande voorbeelden lijken misschien gezocht, maar ik hoor dat ze toch met regelmaat voorkomen. En mocht uw eigen leidinggevende  uw eigen kwaliteiten in uw eigen beoordelingsgesprek ter discussie willen stellen ga dan naar het artikel (Hoe word ik een rat……alleen voor medewerkers)

 

About the author

No Comments

  • restafal February 19, 2013 at 19:37

    Een rat is slim,het is slimmer om een rat te zijn dan proberen om slim met een rat omte gaan.
    De meeste mannegers die de taktieken van een rat handhaven verdienen niets anders dan vergif…..tot de dood ons scheid.

    Luctor et e mergo.

  • Patrick July 4, 2014 at 08:10

    Ik vind het stuk ‘Hoe word ik een rat tijdens mijn beoordeling? (alleen voor medewerkers)’ beter dan dit stuk. Ik ben zelf leidinggevende en diegene die op bovenstaande manier (bewust) hun beoordelingsgesprekken voeren moeten ze meteen ontslaan!

    Daarentegen zijn sommige punten voor medewerkers wel relevant. dat zijn geen rattenstreken maar is het recht van elke medewerker (doorvragen / voortgang bij leidinggevende neerleggen).

    Bewust ‘saboteren’ hoort daar dan weer niet bij (expres afspraken vaag houden). Maar een goede leidinggevende prikt daar wel doorheen…

    • Jan Jacob de Groot July 4, 2014 at 09:18

      Dank voor je reactie Patrick. Ik ben het met je eens. Sabotage is van beide kanten niet ok. Toch zie ik regelmatig dit soort (onbewust)rattengedrag voorbij komen. Vandaar dit artikel, met een knipoog.